Czym są obrzęki i jak je leczyć?

20.10.2021

Obrzęk żylny to objaw towarzyszący w stadiach zaawansowanych choroby niewydolności żylnej. Zastój krwi najczęściej zlokalizowany jest w żyłach kończyn dolnych, gdzie w ciągu dnia narasta i osiąga swoje apogeum pod koniec dnia.

Obrzęki żylne najczęściej pojawiają się na skutek znacznego przeciążenia układu limfatycznego. Warto wiedzieć, że układ żylny jest w ścisłej korelacji z układem limfatycznym, dlatego uszkodzony układ żylny doprowadza do nieznacznej niewydolności układu limfatycznego. Jeżeli obrzęk żylny nie ustępuje samoistnie, może wskazywać na przewlekłą niewydolność żylną. Możliwość wystąpienia obrzęku wzrasta wraz z wiekiem, jednakże częściej obserwuje się go u kobiet po 60. roku życia.

Jakie są najczęstsze przyczyny występowania obrzęku żylnego?
· refluks przepływu krwi,
· zakrzepowe zapalenie żył,
· utrudnienie odpływu krwi żylnej,
· niewydolność naczyń limfatycznych,
· zakrzepica żył głębokich.

Jak objawia się obrzęk żylny?
Zmiany chorobowe zazwyczaj widoczne są na kończynach dolnych w okolicy kostek, ponieważ to w tym miejscu występuje największe nadciśnienie. Obrzęki żylne rozwijają się w ciągu dnia i ustępują po wypoczynku z uniesionymi nogami. Na skutek rozwijania się obrzęku żylnego na grzbiecie stopy mogą pojawić się grube fałdy skóry, a także dochodzi do problemów z poruszaniem się na skutek zesztywnienia stawów. Przy obrzękach żylnych można zaobserwować bóle nóg, skurcze, pękanie skóry oraz jej rogowacenie w okolicy kostek, jak również widoczne poszerzenie żył czy żylaki.

Jakie są najpowszechniejsze rodzaje obrzęków żylnych?
· obrzęki hydrostatyczne nóg — jest to rodzaj obrzęku, który polega na wzroście ciśnienia hydrostatycznego, a z drugiej spadkiem ciśnienia onkotycznego. Ciśnienie hydrostatyczne umożliwia przemieszczanie płynów na zewnątrz naczyń. Najczęstszą przyczyną obrzęków kończyn dolnych jest niewydolność serca oraz choroby układu żylnego. Tego typu obrzęki przemieszczają się ku najniższym obszarom ciała, dlatego są one miękkie i po ich uciśnięciu w skórze pozostaje dołek.
· obrzęk kardiogenny nóg — to obrzęk pochodzenia sercowego lub zastoinowego, którego podłożem najczęściej jest niewydolność krążenia. U chorych obrzęk kardiogenny najpierw tworzy się w okolicach kostek, następnie na podudziach oraz stopniowo posuwa się coraz wyżej ku nodze. Cechą charakterystyczną obrzęku kardiogennego, który ma cechy obrzęku hydrostatycznego, jest to, że obrzęk nasila się podczas dnia, natomiast w nocy podczas wypoczynku ustępuje.
· obrzęk tłuszczowy (lipoedema) - jest schorzeniem, które polega na dość nieproporcjonalnym lokowaniu się tkanki tłuszczowej na ciele, dlatego nawet pomimo stosowania diety i prowadzenia zdrowego trybu życia osoby z obrzękiem tłuszczowym mogą wydawać się niezadbane. Najczęściej obrzęk tłuszczowy, któremu w późniejszych etapach towarzyszą ogromne bóle nóg i żylaki, zlokalizowany jest w obrębie ud, pośladów i łydek, a także w okolicach ramion.
· obrzęk limfatyczny — jest widocznym obrzmieniem skóry, z którym związane jest uczucie ciężkości oraz ból na skutek rozpierania skóry, oraz jej stałego napięcia. Obrzęk limfatyczny związany jest z nieprawidłowym funkcjonowaniem układu limfatycznego, którego głównym zadaniem jest przetransportowanie toksycznych substancji z organizmu do układu krążenia i węzłów chłonnych. Zastój limfy doprowadza do powstania obrzęków, a także do rozwoju stanów zapalnych, a w skrajnych przypadkach do tzw. słoniowacizny.

Leczenie obrzęków żylnych, jak wygląda?
Lekarz flebolog po diagnostyce może wskazać pacjentowi kilka możliwości leczenia obrzęków żylnych. Za najskuteczniejszy sposób leczenia obrzęku żylnego uważa się leczenie operacyjne, podczas którego można usunąć przyczyny zastojów krwi w kończynach dolnych. Kolejną opcją jest leczenie z wykorzystaniem wyrobów przeznaczonych do kompresjoterapi. W niektórych przypadkach konieczne może okazać się wdrożenie farmakoterapii.